Czy warto założyć własną firmę?
Założenie własnej firmy może być jedną z dróg do samorealizacji, osiągnięcia slow life i poczucia wolności, ale może także stać się pułapką, studnią problemów, która odbierze radość życia, zamiast ją przynieść. Z różnych powodów wiele osób w którymś momencie swojego życia staje przed dylematem – etat czy własna firma? Ja także zadawałam sobie kiedyś pytanie, czy warto założyć własną firmę? I mimo że ja ten problem rozstrzygnęłam na korzyść prowadzenia własnej działalności gospodarczej (i nie żałuję tego wyboru), to mam świadomość, że w tej kwestii nie istnieje jedna uniwersalna odpowiedź.
Pytania, które warto sobie zadać
Wiele (może najwięcej) zależy od Twoich predyspozycji psychicznych. W tym kontekście musisz zadać sobie kilka kluczowych pytań i znaleźć na nie swoją własną odpowiedź.
- Czy ważniejsza jest dla Ciebie wolność i autonomia, czy stabilizacja oraz poczucie bezpieczeństwa?
- Łatwo dostosowujesz się do zmian i szybko uczysz się nowych rzeczy czy wolisz przewidywalność i rutynę?
- Masz w sobie duże pokłady odpowiedzialności czy raczej bardzo ciężko jest Ci dopilnować choćby terminów płatności rachunków za telefon?
- Podejmowanie decyzji i planowanie sprawia Ci przyjemność czy wolisz unikać trosk organizacyjnych?
Ty znasz siebie najlepiej. Musisz ocenić, czy masz w sobie dość siły i motywacji, by pójść własną drogą i osiągnąć na niej sukces (cokolwiek on dla Ciebie znaczy). Bez względu na to, co wybierzesz, będą pojawiać się momenty zwątpienia i pytania, czy wybór był słuszny (bo trawa po drugiej stronie płotu wydaje się bujniejsza).
Czy tęsknię do pracy na etacie?
Zdarzają się chwilę, że tęsknię do pracy na etacie (pracowałam w ten sposób przez 12 lat). To była duża instytucja, pracuje w niej wiele osób. Byłam częścią zespołu, który – siłą rzeczy – był dla mnie źródłem siły i wsparcia. Rozbudowane struktury organizacji powodowały, że nie musiałam zaprzątać sobie głowy wieloma sprawami, które są codziennością samozatrudnionych. Płatne urlopy i stałe oraz pewne wypłaty to także jedno z dobrodziejstw pracy na etacie, które nieraz wspominałam z rozrzewnieniem.
Dziś to wszystko jest wspomnieniem – jeśli nie mam siły pracować, to nie zarabiam. Muszę przynajmniej orientować się w sprawach, o których niegdyś nie miałam większego pojęcia. W 100% ponoszę konsekwencje wszystkich swoich błędów. Nie mam wsparcia, które daje struktura organizacji, szefowie i zespół współpracowników.
Korzyści z pracy na własny rachunek
Mimo wszystko nie chciałbym wrócić do pracy na etacie. Własna firma przyniosła mi wiele dobrego, oto najważniejsze korzyści:
- Mogę w 100% pracować zdalnie.
- Mogę mieszkać tam, gdzie mi najlepiej (nie istnieje problem odległości pracy od miejsca zamieszkania i dojazdów).
- Sama wyznaczam sobie rytm własnego dnia.
- Wybieram dni i godziny wolne od pracy.
- Mogę oferować usługi, które najlepiej wpisują się w moje zainteresowania, pasje, predyspozycje i umiejętności.
- Nie grozi mi wypalenie zawodowe, bo mogę modyfikować sposób i charakter mojej pracy.
- Nic nie jest mi narzucone z góry (nie licząc obowiązków wynikających z przepisów prawa).
- Sama określam i buduję tożsamość mojej firmy.
- Mogę łatwiej pogodzić obowiązki rodzinne z zawodowymi.
Mniej przyjemne aspekty prowadzenia własnej firmy
Mimo wszystkich wyżej wymienionych korzyści bycie przedsiębiorcą przynosi poważne wyzwania, m.in.
- Ponoszę całkowitą odpowiedzialność za swoją firmę, w 100% “płacę” za swoje błędy.
- Mój miesięczny dochód nie jest stały, pewny i stabilny (nie było dwóch miesięcy, w których zarobiłabym dokładnie tyle samo).
- Muszę “ogarniać” podstawy księgowości i zagadnienia prawne związane z branżą, w której działam.
Skąd wziąć pomysł na biznes?
Jednym z filarów dobrze prosperującego biznesu jest trafny pomysł. Taki pomysł na własny biznes niektórym towarzyszy od wczesnych lat życia. Inni natomiast, chociaż odnajdują w sobie powołanie do biznesu, nie mają pewności, co właściwie chcieliby robić. Źródeł pomysłów biznesowych jest na szczęście wiele. Oto niektóre z nich:
- Własne umiejętności i pasje. Jeśli coś jest Twoją pasją i stałeś się w tym naprawdę dobry, warto zadać sobie pytanie, czy da się przekuć to w rentowny biznes. Oczywiście najlepiej jest, jeśli przyjemne można pogodzić z pożytecznym.
- Doświadczenia zawodowe. Dotychczasowe doświadczenia mogą być wspaniałym źródłem pomysłu na własny biznes. Jeśli kiedyś podejmowałeś na przykład pracę (choćby dorywczo) przy organizacji eventów i pamiętasz, że doskonale się w niej realizowałeś, to być może własna firma zajmująca się organizacją wydarzeń jest propozycją właśnie dla Ciebie.
- Podróże. Jak wiadomo, wyprawy kształcą i inspirują. Może podczas jednej ze swoich podróży natrafisz na produkty i usługi, których nikt nie oferuje w Twoim lokalnym otoczeniu, a mogłyby spotkać się z zainteresowaniem.
- Kursy, e-booki, książki, strony internetowe, blogi, kanały na YouTube. Nigdy wcześniej ludzkość nie miała tak łatwego dostępu do tak wielu materiałów. Planując biznes, warto skorzystać z podpowiedzi innych zawartych we wszelkiego typu publikacjach.
- Obserwacja otoczenia. Obserwując wnikliwie otoczenie, być może dostrzeżesz jakieś problemy i niezrealizowane potrzeby ludzkie, na które Twój biznes mógłby stać się odpowiedzią.
- Grupy w mediach społecznościowych. Na Facebooku istnieje wiele grup tematycznych, także poświęconych przedsiębiorczości. Osoby planujące uruchomienie własnego biznesu często konsultują tam swoje pomysły i uzyskują rady od bardziej doświadczonych przedsiębiorców. Grupy Fb poświęcone zagadnieniom biznesowym to na przykład: Biznes kobiecym okiem – Szczęśliwe w biznesie, Biznes online i blogowanie od kuchni by PSC.
Wszystkie pomysły, jakie przyjdą Ci do głowy, trzeba jednak poddać ścisłej selekcji pod kątem: zapotrzebowania rynkowego, rentowności, czynników ryzyka, zgodności z Twoimi zainteresowaniami i umiejętnościami.
Najczęściej popełnianej błędy przy rozpoczynaniu własnego biznesu
- Brak analizy sytuacji wyjściowej oraz precyzyjnego planu działania z budżetem i harmonogramem. To jeden z błędów często popełnianych przez początkujących przedsiębiorców. Dobre przygotowanie w znacznej mierze przesądza o sukcesie, natomiast podejście w stylu “jakoś to będzie” spowodowało niejedną porażkę. Przygotowując się do rozpoczęcia własnego biznesu, trzeba odpowiedzieć sobie na wiele istotnych pytań, m.in. Czy Twój pomysł jest zgodny z Twoimi umiejętnościami, predyspozycjami, wiedzą i doświadczeniem? Czy istnieje niezaspokojone zapotrzebowanie na produkty/usługi, które zamierzasz oferować? Czy Twoje produkty i usługi są pod jakimś względem wyjątkowe i jesteś wstanie uzyskać przewagę konkurencyjną? Czy branża ma potencjał rozwojowy? Czy posiadasz wystarczające środki do uruchomienia tego biznesu oraz poduszkę finansową na wypadek nieprzewidzianych trudności? Czy jesteś wstanie osiągnąć w rozsądnym przedziale czasu satysfakcjonujący dochód i utrzymać rentowność? Jakie ryzyka wiążą się z planowanym biznesem i czy będziesz w stanie sobie z nimi poradzić?
- Generowanie zbyt dużych kosztów działalności. To jeden z bardzo częstych (może najczęstszych) błędów początkujących przedsiębiorców. Osoby dopiero rozpoczynające przygodę z biznesem nierzadko wykazują nadmierny optymizm co do przychodów firmy na początkowym etapie jej działalności. A ponieważ są absolutnie przekonani, że ich produkty już od początku będą rozchodzić się jak świeże bułeczki, bardzo nierozważnie planują koszty. I tak na przykład wynajmują drogą przestrzeń biurową w centrum miasta zamiast skorzystać z tańszych przestrzeni coworkingowych lub pracować w domu, od razu decydują się zatrudniać na etacie, zamiast na początku zdecydować się na rozwiązania outsourcingowe i szukać współpracy w modelu b2b, albo wybierają drogie aplikacje i narzędzia dla przedsiębiorców zamiast poszukać ich darmowych czy tańszych odpowiedników.
Czy warto założyć własną firmę? Podsumowanie
Mówiąc najkrócej: Warto, o ile: 1) świetnie się do tego przygotujemy (dobrze zanalizujemy sytuację wyjściową, sumiennie przygotujemy biznesplan i dysponujemy poduszką finansową na nieprzewidziane okoliczności); 2) mamy na biznes pomysł, które będzie wysokiej jakości odpowiedzią na zapotrzebowanie rynkowe; 3) posiadamy odpowiednie kompetencje, by swój pomysł wdrożyć w życie.
dr Anna Obrębska-Woźniczka
Z pasji i wykształcenia jest językoznawcą – doktorem nauk humanistycznych i magistrem filologii polskiej. Ukończyła także wiele kursów dotyczących m.in. informatyki (dyplom technika informatyka), marketingu, coachingu, a także zdrowia i dobrego samopoczucia w ujęciu holistycznym. Aktualnie pracuje jako redaktor językowy i wydawca. Na blogu Primum Verbum dzieli się wiedzą i przemyśleniami dotyczącymi zagadnień, które są jej najbliższe.