Opis
Aniela Książek-Szczepanikowa w książce pt. Miejsce literatury w kulturze multimediów. Rozważania wybiegające w przyszłość… próbuje zgłębić problematykę dotyczącą współczesności. Wychodząc od tradycyjnych wzorców ery Gutenberga, nakreśla interesujący obraz przemian kulturowych i technologicznych zachodzących na przełomie kilku ostatnich dziesięcioleci, a wpływających na obecny odbiór kultury audiowizualnej, ikonograficznej.
Autorka uświadamia tym samym dziejową ciągłość przekształceń, wszechobecną mnogość przekazów i przekaźników, ale przede wszystkim skupia się na indywidualnych potrzebach odbiorczych ludzi żyjących i funkcjonujących w czasach nadmiaru, zmuszonych do ciągłych wyborów między ilością a jakością.
Spis treści
Wprowadzenie. Od epoki Gutenberga do ery elektroniki współczesnej
Rozdział I. Świadectwa kontaktu z dziełem sztuki
Percepcja sterowana
Problemy odbioru malarstwa
Rozdział II. Od percepcji kinowej do elektronicznej
Fazy kulturowe po epoce Gutenberga
Orientacja pragmatyczna u podstaw poetyki
Odbiorca wobec siły „przymusu kulturowego”
Rozdział III. Wobec przekazów i przekaźników
Obraz jako przekaz
Komiks – „oswajanie” obrazu i literatury
Życie obrazów w kinie
Telewizja – przekaz i przekaźnik
Wideo – medium interaktywne
„Sieć”
Rozdział IV. Literatura sieciowa i literatura w sieci
Kryteria oceny WWW art
Literatura sieciowa
Hipertekst
Cyberproza
Mowa wiązana w sieci
Blog – intymistyka sieciowa?
Gry komputerowe
„Strony autorskie” – nowy udział autora i odbiorcy w kulturze
Netspeak
Nowe medium – mail art
Zakończenie
Indeks nazwisk
Fragmenty
***
Nasuwa się pytanie – gdzie i w jakich sytuacjach zdobywać materiały empiryczne? Szkoła nie jest najlepszym miejscem badania recepcji tekstu literackiego, ponieważ nauczyciel odbiór ten zapośrednicza, lub wręcz nim steruje. Tu jednak kształtuje się styl przyswajania tekstów, wpływając na interpretację oraz przeżycie i postawy estetyczne. Nie można zatem pomijać uczniowskich tekstów odbiorczych. Z kolei upodobania czytelnicze ludzi dorosłych są obecnie coraz trudniejsze do zbadania, tym bardziej że przekaz audiowizualny zdecydowanie dominuje nad słowem drukowanym, wykorzystując dostępność przekaźników, współczesne tempo życia oraz skomplikowane sytuacje odbiorcze.
***
Na przestrzeni wieków technika nigdy nie wyszła naprzeciw człowiekowi tak daleko, jak dziś. Piszę te słowa pod wpływem stwierdzenia Maryli Hopfinger, że audiowizualność, preferowana dziś w kulturze, stanowi nasze „wyposażenie antropologiczne”, że niezależnie od miejsca zamieszkania, klimatu, warunków ekonomicznych i kulturowych widzimy i słyszymy równocześnie, odbierając też inne bodźce zmysłowe. Jednak „przymus kulturowy” współczesności modeluje nas, odkrywając to, co nieodkryte, wzmacniając to, co słabe, intensyfikując bodźce i percepcję, a edukacja ma w tym niemały udział przede wszystkim poprzez rozwiązywanie problemów odbioru tekstów kulturowych.
***
Zadaniem poezji jest służyć pięknu zamkniętemu w słowie, nie zawsze jednak dociera ona do wielu. Zdaniem Włodzimierza K. Pessela nad poetami sieciowymi ciąży „stygmat szuflady” – mimo możliwości wypowiadania się w sieci. […]
Nie zaprzeczając prawdzie tych słów, twórczość poetycka wkraczająca w rejony cybernetyki ma bogate możliwości komunikacyjne. Wbrew obawom literaturoznawców i miłośników poezji „sieć to potężny instrument, dający współczesnym twórcom ciekawe perspektywy”. Przez długi czas problemem było, czy sieć to przestrzeń, w której może zaistnieć każdy i, co ważniejsze, dokonać autopromocji. Ponieważ jednak pojemność sieci okazała się nieskończona – pytaniem z pozycji sztuki jest wartość „dzieł sieciowych”, skoro pojawiają się one obok dzieł „wprowadzonych do sieci” z mediów tradycyjnych, powszechnie uznanych.
